Ngày 16/3, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và Phu nhân cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã đến thủ đô Tokyo, bắt đầu chuyến thăm cấp nhà nước Nhật Bản theo lời mời của Nhật hoàng Akihito và Hoàng hậu Michiko. Tháp tùng Chủ tịch nước có Hiệp hội doanh nghiệp ngành Công nghiệp hỗ trợ thành phố Hà Nội (Hansiba). Nhân dịp này, Dân tríđã có cuộc phỏng vấn ông Nguyễn Hoàng - Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp ngành Công nghiệp hỗ trợ thành phố Hà Nội (Hansiba) kiêm Phó Chủ tịch Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam - Nhật Bản (VJBF) về các hoạt động của Hansiba tại Nhật Bản lần này.
Là đơn vị tiên phong dẫn dắt cộng đồng doanh nghiệp Công nghiệp hỗ trợ Hà Nội hợp tác với Nhật Bản, xin ông cho biết mục đích và ý nghĩa của chuyến công tác này?
Là tổ chức liên kết doanh nghiệp, cơ quan quản lý nhà nước nhằm phát triển ngành Công nghiệp hỗ trợ và hội nhập hiệu quả với quốc tế nên ngay từ những ngày đầu thành lập, Nhật Bản là quốc gia mục tiêu mà Hansiba hướng tới. Trước đó, Hansiba cũng đã có nhiều hoạt động hợp tác với các doanh nghiệp tập đoàn Nhật Bản.
Tuy nhiên, chuyến công tác lần này có ý nghĩa đặc biệt, vì có những hoạt động quan trọng như Diễn đàn kinh tế, thảo luận các chính sách nhằm thúc đẩy quan hệ hợp tác kinh tế Việt Nam - Nhật Bản trong thời kỳ mới và đặc biệt hơn là những chính sách thúc đẩy doanh nghiệp vừa và nhỏ Nhật Bản đầu tư vào ngành Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam.
Ông nhận định thế nào tiềm năng hợp tác với Nhật Bản? Hansiba đã và sẽ làm những gì nhằm tăng cường chuỗi liên kết giá trị Công nghiệp hỗ trợ quốc tế?
Bản thân tôi rất tin tưởng vào sự phát triển của ngành Công nghiệp hỗ trợ và triển vọng hợp tác với Nhật Bản bởi: Thứ nhất, Nhật Bản là quốc gia đầu tư vào Việt Nam lớn nhất cho tới nay, đặc biệt là Công nghiệp hỗ trợ, tập trung ở Hà Nội và các thành phố trọng điểm.
Thứ hai, các DN Nhật Bản tập trung chủ yếu vào các ngành như cơ khí chế tạo, điện tử viễn thông, lắp ráp ô tô, xe máy…Những ngành này hiện đang phát triển nhanh tạo ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp Việt Nam khi tăng tỷ lệ nội địa hóa nhằm tăng sức cạnh tranh cho các doanh nghiệp Nhật Bản, đặc biệt là những doanh nghiệp lắp ráp lớn có thị phần cao trên toàn thế giới.
Thứ ba, Việt Nam và Nhật bản đã có những hiệp định thương mại và nhiều cơ chế chính sách ưu đãi song phương nên sẽ tạo điều kiện cho các doanh nghiệp Nhật Bản đầu tư vào Việt Nam.
Thứ tư, hiện nay, Việt Nam đã có đầy đủ những điều kiện cho các nhà đầu tư Nhật Bản trong thời kỳ mới, đặc biệt là cơ sở hạ tầng chuyên sâu cho Công nghiệp hỗ trợ. Khu đô thị Nam Hà Nội, Hanssip là một điển hình như vậy, hiện được nhiều nhà đầu tư lớn nhỏ ủng hộ và ký kết hợp đồng thuê đất xây dựng nhà máy.
Là đồng chủ tịch công ty N&G - chủ đầu tư Khu công nghiệp hỗ trợ Nam Hà Nội (Hanssip), ông nhận định thế nào về những thế mạnh có thể thu hút ngành Công nghiệp hỗ trợ từ Nhật Bản?
Quy hoạch dự án Khu công nghiệp hỗ trợ Nam Hà Nội (HANSSIP)
Ngoài những diện tích lớn cho thuê, đặc biệt, Hanssip còn xây dựng hàng hoạt nhà xưởng nhỏ và những tiện ích chung đáp ứng nhu cầu cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ Nhật Bản và quốc tế.
Với lợi thế vị trí chiến lược, Hanssip được các nhà đầu tư quốc tế đánh giá là khu vực lý tưởng cho các nhà sản xuất tiếp cận khu vực công nghiệp tập trung tại Hà Nội mà vẫn có thể kết nối với tam giác kinh tế Hà Nội - Hải Phỏng - Quảng Ninh và toàn bộ vùng Đồng bằng Sông Hồng.
Ngoài cơ sở hạ tầng, một cơ chế chính sách đặc biệt mà Hà Nội và Chính phủ đang xem xét nhằm thúc đẩy thu hút đầu tư vào khu công nghiệp chuyên sâu trọng điểm- Hanssip.
Hanssip là hội viên quan trọng của Hansiba, vì vậy, thời gian qua, Hansiba đã ký kết hợp tác với Ngân hàng phát triển Việt Nam và ngân hàng TMCP Tiên Phong nhằm sắp xếp nguồn vốn lên tới 10.000 tỷ đồng trong vòng 05 năm tới để hỗ trợ nhu cầu sản xuất của các hội viên Hansiba.
Trong chuyến công tác tháp tùng đoàn Chủ tịch Nước sang thăm chính thức Nhật Bản, Hansiba và Hanssip có những hoạt động gì cho mục đích phát triển Công nghiệp hỗ trợ và thu hút đầu tư?
Ngoài những hoạt động tại Diễn đàn kinh tế Tokyo và Osaka, chúng tôi còn có những hoạt động cụ thể quan trọng khác như: kết hợp tác với Tập đoàn General Prodution Nhật Bản về đầu tư Tổ hợp dập đúc Nhật Bản tại Hanssip trong thời gian tới. Đây là một sự kiện quan trọng đối với tiến trình thu hút đầu tư vào Hanssip cũng như đối với ngành Công nghiệp hỗ trợ Hà Nội và Hansiba.
General Production là tập đoàn lớn của Nhật Bản tại vùng Osaka chuyên về dâp đúc các chi tiết máy, tập đoàn có 150 công ty thành viên và chiếm thị phần xuất khẩu hơn 70% trên toàn thế giới. Việc Tổ hợp dập đúc hình thành tại Hanssip là tiền đề quan trọng, là nền tảng cho ngành dập đúc Việt Nam trong thời kỳ mới, nó sẽ thu hút và tạo ra các giao dịch quan trọng đối với địa phương Hà Nội và Việt Nam.
Ngoài ra, chúng tôi có những thảo luận chi tiết với Phòng thương mại Nhật Bản (JCCI), các Phòng Thương mại & Công nghiệp tỉnh Tokyo, Osaka, Fukuoka, Kawasaky về phương hướng hợp tác thu hút đầu tư và hợp tác giữa cộng đồng doanh nghiệp giữa Hà Nội và các địa phương đó.
Được biết, một đề án về xây dựng cơ chế chính sách ưu đãi đặc biệt nhằm tăng cường thu hút đầu tư Nhật Bản vào Hà Nội và Hanssip đang được trình Bộ Tài Chính xem xét. Ông có thể chia sẻ thông tin về đề án này?
Theo tôi, thực tế nếu không sớm có những cơ chế ưu đãi đặc thù cho Hanssip, thì Thủ đô khó thực hiện được chủ trương phát triển Công nghiệp hỗ trợ, góp phần chuyển đổi mô hình tăng trưởng. Chính Chủ tịch nước Trương Tấn Sang khi kiểm tra tình hình triển khai dự án này ngày 11/2/2014 vừa qua đã yêu cầu Hà Nội sớm đề xuất văn bản kiến nghị cụ thể để kịp thời gỡ khó cho dự án. Thực hiện chỉ đạo đó, cuối tháng 2 vừa qua, UBNDTP đã hoàn thành và trình Bộ Tài chính Đề án “Xây dựng và ban hành chính sách ưu đãi tại Hanssip” để đề xuất Thủ tướng Chính phủ trong thời gian sớm nhất.
Theo đó, về đất đai, UBNDTP đề xuất thời gian thuê đất (cho chủ đầu tư kinh doanh hạ tầng và nhà đầu tư thứ phát) là 70 năm, thay vì 50 năm theo quyết định giao đất. Đồng thời, đề xuất được miễn tiền thuê đất (đối với chủ đầu tư kinh doanh hạ tầng) 11 năm kể từ ngày xây dựng hoàn thành đưa KCN vào hoạt động (hiện được miễn 7 năm). Về thuế TNDN áp dụng cho chủ đầu tư và các DN, Hà Nội kiến nghị mức thuế suất ưu đãi 10% trong thời hạn 15 năm (từ năm đầu tiên kể từ khi DN có doanh thu từ hoạt động), miễn thuế TNDN 4 năm và giảm 50% số thuế phải nộp trong 9 năm tiếp theo. Thành phố cũng đề xuất được miễn thuế NK đối với “hàng hóa NK để tạo tài sản cố định của dự án” và miễn thuế NK 5 năm (kể từ ngày bắt đầu sản xuất) đối với “hàng hóa NK để tạo tài sản cố định của dự án, trong đó có vật tư xây dựng trong nước chưa sản xuất được”.
Bên cạnh đó, UBNDTP đề xuất dự án được ưu tiên vay vốn tín đụng đầu tư qua Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDB) với thủ tục đơn giản, cùng các điều khoản ưu đãi về mức vốn, thời hạn, lãi suất vay, hỗ trợ sau đầu tư; được huy động vốn từ quỹ đất để phát triển kết cấu hạ tầng kỹ thuật-xã hội phục vụ chung trong KCN.
Ngoài ra, UBNF TP Hà Nội sẽ xem xét hỗ trợ các nội dung khác như: hỗ trợ kinh phí đào tạo lao động, thương hiệu và sở hữu trí tuệ, xúc tiến đầu tư, thủ tục đầu tư… nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các nhà đầu tư vào Hanssip.
Với cương vị là Phó chủ tịch diễn đàn Kinh tế Việt Nam - Nhật Bản, ông có kiến nghị gì để tăng cường hợp tác kinh tế giữa hai nước nói chung và thu hút đầu tư vào Hà Nội nói riêng?
Qua gần 30 năm đổi mới, Việt Nam đã tiếp cận khá thuận lợi nguồn vốn đầu tư nước ngoài (ĐTNN), song lại chưa phát triển được lĩnh vực Công nghiệp hỗ trợ tương xứng để đáp ứng yêu cầu của các dự án từ những nước tiên tiến. Hiện phần lớn nhà cung cấp linh kiện cho các công ty nước ngoài tại nước ta chủ yếu là DN có vốn ĐTNN. Vì vậy, nhận thức được tầm quan trọng của Công nghiệp hỗ trợ trong phát triển kinh tế Thủ đô cũng như vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc, UBNDTP Hà Nội đã báo cáo và được Thủ tướng đồng ý bổ sung Hanssip vào Quy hoạch phát triển KCN cả nước. Từ đó, ngày 16/1/2013, UBNDTP đã ban hành quyết định thành lập Hanssip, trở thành KCN đầu tiên tại Việt Nam dành riêng cho Công nghiệp hỗ trợ.
Mặc dù vậy, thực tế Hanssip đang gặp không ít khó khăn trong quá trình thu hút nhà đầu tư cả trong và ngoài nước. Mới đây, Tập đoàn Mazda (Nhật Bản) đã chọn Bangkok (Thái Lan) làm địa chỉ đầu tư, mở rộng sản xuất thay vì đầu tư vào Hà Nội, chính do những hạn chế liên quan đến chính sách, nguồn nhân lực, hạ tầng cơ sở, các DN Công nghiệp hỗ trợ vệ tinh cho tập đoàn… Cho dù, việc thu hút Mazda đã được Bộ KH&ĐT, TP và N&G Corp hết sức nỗ lực thời gian qua. Hơn thế, Mazda và một số lớn DN Nhật Bản đã rất coi trọng môi trường đầu tư, lợi thế tiềm năng của Hà Nội.
Hiện N&G Corp đang tập trung thu hút đầu tư một số tập đoàn chuyên sản xuất sản phẩm Công nghiệp hỗ trợ của Nhật Bản như Takako, Nidec… Bên cạnh thuận lợi về giao thông, nguồn lao động hay cơ sở hạ tầng, tôi cho rằng KCN này cần nhanh chóng được phê duyệt các chính sách ưu đãi đặc biệt, mới mong phát huy tối đa lợi thế cạnh tranh so với các nước khác ở Đông Nam Á.
Bên cạnh đó, để tăng cường thu hút đầu tư Nhật Bản vào Hà Nội, tôi nghĩ Thủ đô nên tăng cường quảng bá hình ảnh môi trường đầu tư của TP đến các DN Nhật Bản và đẩy mạnh các hoạt động quảng bá môi trường đầu tư của Hà Nội tại nước này. Đồng thời, cần trao đổi các thông tin về chính sách pháp luật mới của Việt Nam và các qui định của TP Hà Nội liên quan đến hoạt động đầu tư, kinh doanh của DN; thông tin được công bố về tình hình đầu tư của các DN Nhật Bản tại Hà Nội và Việt Nam; thông tin về định hướng, chính sách hỗ trợ của Chính phủ Nhật Bản đối với các DN Nhật Bản đầu tư ra nước ngoài…
Ngoài ra, các sở ngành chức năng cũng cần phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức, DN của hai nước trong các hoạt động như: Kết nối, kêu gọi các DN Nhật Bản đầu tư vào Hà Nội; cung cấp các thông tin đầu tư của TP đến các DN Nhật Bản; tổ chức các hoạt động xúc tiến đầu tư nhằm thu hút FDI Nhật Bản vào Hà Nội; Hỗ trợ nhằm nắm bắt và giải quyết các khó khăn, vướng mắc của các DN Nhật Bản đang hoạt động trên địa bàn Hà Nội…
Xin cảm ơn ông.